usida.pl » Pionierzy uprawy ślazowca

AGRONOMY SCIENCE

VOL. LXXIV (4) 2019

Wspomnienie

Profesor dr hab. Bolesław Styk

(1925–2019)

Profesor zw. dr hab. Bolesław Styk urodził się 28 marca 1925 r. w rodzinie chłopskiej we wsi Tarnawa Duża nad Porem (woj. lubelskie, powiat biłgorajski, gmina Turobin). W 1939 r. ukończył szkołę powszechną w Tarnawie Dużej. W 1942 r. został zaprzysiężony w podziemnej organizacji – był żołnierzem Batalionów Chłopskich o pseudonimie „Grakch”. W 1943 r. był ścigany przez Gestapo, a po „wyzwoleniu” – przez NKWD. Na tajnych kompletach ukończył I i II klasę gimnazjum, w 1945 r. ukończył III klasę i rozpoczął naukę w Liceum Związku Młodzieży Wiejskiej „Wici”. Od 1947 r. studiował na Wydziale Rolnym Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie, który ukończył w 1951 r. W tym samym roku wyjechał na studia aspiranckie do Leningradzkiego Instytutu Rolniczego, gdzie w 1955 r. uzyskał stopień kandydata nauk rolniczych (odpowiadający polskiemu stopniowi naukowemu doktora) na podstawie rozprawy pt. „Znaczenie ilości wysiewu i sposobów siewu pszenicy jarej”, której promotorem był prof. dr S.L. Sobolev. Doktorem habilitowanym został w 1964 r. na podstawie rozprawy pt. „Przyrodniczo-rolnicze podstawy rejonizacji upraw na terenie województwa lubelskiego”. W 1965 r. został mianowany docentem. Nominację na profesora nadzwyczajnego uzyskał w 1975 r., zaś w 1989 r. – tytuł prof. zwyczajnego. Pracę zawodową rozpoczął w Wojewódzkim Wydziale Opieki Społecznej w Lublinie w 1946 r., w 1950 r. został zatrudniony jako młodszy asystent w Zakładzie Szczegółowej Uprawy i Genetyki UMCS. W latach 1955–1965 pracował na stanowisku adiunkta w Zakładzie Szczegółowej Uprawy Roślin Wyższej Szkoły Rolniczej w Lublinie. Przez kolejne 6 lat był kierownikiem Zakładu Upowszechniania Postępu w Rolnictwie WSR. W 1975 r. został nominowany na profesora nadzwyczajnego. W latach 1976–1986 był kierownikiem Zakładu Szczegółowej Uprawy Roślin Akademii Rolniczej w Lublinie. W latach 1978– 1981 pełnił funkcję dziekana Wydziału Rolniczego, zaś w latach 1986–1991 – dyrektora Instytutu Szczegółowej Uprawy Roślin. W 1989 r. został nominowany na profesora zwyczajnego. W 1995 r. przeszedł na emeryturę, nadal uczestniczył w życiu uczelni.

W czasie pracy zawodowej przebywał na stażach w Zagrzebiu, Nowym Sadzie oraz Leningradzkim Instytucie Agrofizycznym. Wielokrotnie uczestniczył w zagranicznych i krajowych konferencjach naukowych, m.in. w Pradze, Rostocku, Lahti czy Wiedniu. Jego przewodnikiem na drodze naukowej był prof. Stefan Lewicki, kierownik Zakładu Szczegółowej Uprawy Roślin, pierwszy dziekan Wydziału Rolnego UMCS, a potem WSR w Lublinie. Dorobek naukowy prof. Styka obejmuje ponad 180 pozycji. Był autorem i współautorem pięciu monografii naukowych, ponad 100 oryginalnych prac naukowych oraz 80 prac popularnonaukowych. Głównym obiektem badań Profesora były rośliny zbożowe. Świadczy o tym duża liczba publikacji i referatów na konferencjach krajowych i zagranicznych. Prowadził też badania nad możliwością wprowadzenia do uprawy nowych gatunków zarówno z flory krajowej (wyka kaszubska, lędźwian siewny), jak i zagranicznej (ślazowiec pensylwański).

Ślazowiec pensylwański został (po raz pierwszy w Polsce) przez Profesora nie tylko sprowadzony (z wystawy rolniczej w Moskwie, 1955 r.), ale także introdukowany do warunków polskich. Profesor Styk opracował agrotechnikę i możliwości szerokiego wykorzystania tego gatunku, a o zakresie tych badań świadczyć może ponad 20 prac naukowych opublikowanych już na emeryturze. Po przejściu na emeryturę Profesor wciąż brał czynny udział w prowadzeniu badań, których wyniki były publikowane w czasopismach naukowych i prezentowane na kilku konferencjach, m.in. w Niemczech (2007), Szwecji (2009) i Stanach Zjednoczonych (2012). Swoją uwagę poświęcał szczególnie pracom zmierzającym do utrwalenia wielokwiatkowości kłosków jarej formy żyta. Materiały dotyczące tych zagadnień zostały przez Profesora przekazane do dalszych badań Instytucie Produkcji Roślinnej na Uniwersytecie Rolniczym w Krakowie.

Profesor Bolesław Styk miał duży udział w kształceniu i rozwoju kadr. Był promotorem ponad 150 prac magisterskich, trzech prac doktorskich oraz opiekunem naukowym czterech rozpraw habilitacyjnych. Był członkiem towarzystw naukowych (PTNA, LTN) oraz organizacji politycznych i społecznych. Został wyróżniony wieloma odznaczeniami, m.in.: Złotym Krzyżem Zasługi (1964), Krzyżem Partyzanckim (1965), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1969), Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1979), Odznaką „Zasłużony Pracownik Rolnictwa PRL” (1978), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1981), Medalem 40-lecia PRL (1984) oraz Brązowym, Srebrnym i Złotym Medalem za Zasługi Łowieckie (1972, 1977, 1986).

Profesor dr hab. Bolesław Styk odszedł od nas 14 września 2019 r. W naszej pamięci pozostanie jako wybitny specjalista, wychowawca wielu pokoleń studentów, a także mądry i szlachetny człowiek. Zapamiętamy go jako człowieka życzliwego, chętnie dzielącego się swoim doświadczeniem i wiedzą, a także wspaniałego, starszego kolegę, na którego wsparcie i pomoc zawsze można było liczyć.

Prof. dr hab. Barbara Sawicka

AGRONOMY SCIENCE

VOL. LXXVI (1)2021

Wspomnienie

Prof. dr hab. Halina Borkowska

(1945–2021)

Z głębokim żalem informujemy, że 12 kwietnia 2021 r. odeszła od nas prof. dr hab. Halina Borkowska – wieloletni nauczyciel akademicki, pracownik Katedry Technologii Produkcji Roślinnej i Towaroznawstwa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie, wychowawca wielu pokoleń młodzieży.

Prof. Halina Borkowska urodziła się 2 stycznia 1945 r. w Stawkach, woj. lubelskie. Tam uczęszczała do Szkoły Podstawowej, później do Liceum Ogólnokształcącego we Włodawie. Studia magisterskie ukończyła na Wydziale Rolniczym Akademii Rolniczej w Lublinie w 1970 r. W tymże roku rozpoczęła pracę jako stażystka w Kluczu Zakładów Przemysłu Rolnego PGR w Lublinie. Następnie pracowała jako inspektor plantacyjny Lubelskiego Przedsiębiorstwa Hodowli Roślin i Nasiennictwa Centrali Nasiennej w Lublinie (1972–1973). W październiku 1973 r. rozpoczęła pracę jako asystent w Katedrze Szczegółowej Uprawy Roślin, następnie otrzymała angaże na stanowiska kolejno starszego asystenta, adiunkta, po stanowisko profesora zwyczajnego. Rozprawę doktorską pt. „Niektóre elementy struktury plonowania pszenicy w zależności od czynników agrotechnicznych” napisała pod kierunkiem prof. Bolesława Styka i obroniła ją w 1981 r. W 1983 r. odbyła staż naukowy w Kubańskim Instytucie Rolniczym w Krasnodarze. Rozprawę habilitacyjną nt. „Studia nad niektórymi elementami agrotechniki sidy (Sida hermaphrodita Rusby) jako rośliny pastewnej” przedstawiła w 1991 r. W 2001 r. została przez Prezydenta RP mianowana profesorem nadzwyczajnym, a stanowisko profesora zwyczajnego uzyskała w 2005 r.

W osobie Pani Profesor Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie stracił uznanego i szanowanego uczonego, promotora wielu prac doktorskich, wychowawcę wielu pokoleń studentów, przyjaciela młodzieży. Pani Profesor opracowała szereg modułów kształcenia i prowadziła wiele przedmiotów (agrotechnologie, agroenergetyka, rośliny energetyczne i rekultywacyjne, rośliny energetyczne, surowce alternatywne, surowce odnawialne, surowce zbożowe, winiarstwo, rynki nasion, szczegółowa uprawa roślin, technologie zrównoważone) na kilku kierunkach studiów, takich jak: agrobiznes, planowanie przestrzenne, inżynieria środowiska, leśnictwo, rolnictwo, towaroznawstwo. Pod Jej kierunkiem 2 osoby napisały prace doktorskie oraz ponad 120 studentów wykonało prace inżynierskie i magisterskie.

Za swą działalność Pani Profesor została uhonorowana m.in. Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Srebrnym Krzyżem Zasługi oraz wieloma wyróżnieniami naukowymi i honorowymi. Była autorem ponad 130 oryginalnych prac naukowych, trzech monografii naukowych, czterech skryptów, jednej książki oraz ponad 70 prac popularnonaukowych. Prof. Halina Borkowska była cenionym ekspertem w zakresie uprawy roślin energetycznych, znanym nie tylko w Polsce, ale i za granicą. W 2004 r. na wniosek JM Rektora Akademii Rolniczej w Lublinie została wpisana na listę ekspertów do oceny projektów z dziedziny „energia odnawialna i ochrona powietrza” w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego przy Urzędzie Marszałkowskim Województwa Lubelskiego.

Wyniki swoich badań prezentowała na konferencjach krajowych i zagranicznych. Była autorem ponad 100 opracowań w tym zakresie. Jej tematyka badawcza dotyczyła szerokiego zakresu wiedzy, począwszy od „wpływu czynników agrotechnicznych na plon i jakość zbóż”, poprzez „wpływ zanieczyszczonych wód komunalnych na przeżywalność roślin, w tym roślin energetycznych”, „bioróżnorodność roślin strączkowych” po „wpływ czynników meteorologicznych, agrotechnicznych i fizycznych na plonowanie, strukturę plonu i jakość roślin jednorocznych i wieloletnich uprawianych na paszę i cele energetyczne”. W ostatnich latach jej zainteresowania rozszerzyły się także na rośliny strączkowe, które ze stanu naturalnego wyselekcjonował prof. B. Styk.

Ustaliła podstawowe elementy agrotechniki ślazowca pensylwańskiego. Ostatnie prace Pani Profesor dotyczyły uszlachetniania materiału rozmnożeniowego i zmienności fenotypowej ślazowca pensylwańskiego (Sida hermaphrodita L. Rusby).

Pani prof. Halina Borkowska współpracowała z Miejskim Przedsiębiorstwem Wodociągów i Kanalizacji w Lublinie, prowadząc zespołowe badania nad utylizacją osadów ściekowych i przeżywalnością kilku gatunków roślin, w tym topinamburu, ślazowca pensylwańskiego i wierzby wiciowej, uprawianych na tych osadach. Współpracowała też z Instytutem Agrofizyki PAN w Lublinie w zakresie problematyki zbożowej. Na bazie tej współpracy powstało wiele oryginalnych prac naukowych. Z prof. Bolesławem Stykiem współpracowała w zakresie problematyki dotyczącej wpływu agrotechniki na wielkość i jakość plonów pszenicy jarej i ozimej oraz żyta, a także nad wykorzystaniem nowych gatunków roślin (m.in. ślazowca pensylwańskiego, lędźwianu leśnego, wyki kaszubskiej).

Będąc już na emeryturze, w latach 2015–2019, brała udział w realizacji grantu „BIOSTRATEG1/270745/2/NCBR/2015 pt. „Uprawa ślazowca na glebach odłogowanych i rekultywowanych” finansowanego z NCBR oraz przez firmę Bioelektrownie Świętokrzyskie z siedzibą w Katowicach. Dwie prace z tego zakresu opublikowała ostatnio z dr. R. Molasem w naszym czasopiśmie „Agronomy Science”. W związku z ostatnim grantem prowadziła też liczne szkolenia dla kontrahentów uprawy tego gatunku. Profesor Borkowska pracowała na rzecz rolnictwa nie tylko na uczelni, ale też w różnych organizacjach i gremiach. Była rzeczoznawcą z zakresu szeroko rozumianego rolnictwa, wykonywała liczne opinie zlecone przez różne instytucje z zakresu spraw związanych z działalnością rolniczą.

Pani Profesor była sekretarzem naukowym Polskiego Towarzystwa Nauk Agrotechnicznych i członkiem Polskiego Towarzystwa Agrofizycznego oraz członkiem Lubelskie- go Towarzystwa Naukowego. Poza działalnością naukową, ekspercką miała też liczne pasje i zainteresowania społecznikowskie.

Zapamiętamy Ją jako człowieka życzliwego, chętnie dzielącego się swoim doświadczeniem i wiedzą, a także wspaniałą koleżankę, na której pomoc zawsze można było liczyć.

Prof. dr hab. Barbara Sawicka

Śledź nas

Adres tylko do KORESPONDENCJI (poczta): USida R&D P.S.A. 02-169 Warszawa, ul. Czardasza 12/2

Kontakt: e-mail usida@wp.pl